හමුරාබි (බැබිලෝනියාව - කි‍්‍ර. පූ. 1792-1750)

හමුරාබි 

හමුරාබි පළමු බැබිලෝනියානු රජ පෙළපතේ 6 වන රජුය. ඔහු බයිබලයේ (උත්පත්ති කථා 14.1) සඳහන් වන ෂිනෝරයේ රජු වූ අම්රාෆෙල් වීමට ද ඉඩ ඇත. මේනස් වසර දහසකට පමණ පෙර ඊජිප්තුව එක් සේසත් කළාක් මෙන්, ඔහු තම හමුදාව මෙහෙයවා අක්කාඞ්, එලම්, ලර්සා, මාරි, සහ සුමර් පරදවා බැබිලෝනියානු අධිරාජ්‍යය පිහිටුවී ය.

කෙතරම් යුද විජයග‍්‍රහණයන් ලැබූව ද, ලෝකයේ ප‍්‍රථම නීති සංග‍්‍රහය ඔහු අතින් බිහි නො වන්නට, ඔහුගේ නම ද බල සම්පන්න රණ ශූරයකු වශයෙන් පමණක් පැවත කාලයේ වැලි තලාවෙන් වැසී යාමට ඉඩ තිබිණ.

සිය රාජ්‍යය යුක්ති ගරුක හා විනය ගරුක පාලනයකට යටත් කළ ශ්‍රේෂ්ට රාජ්‍ය පාලකයකු වශයෙන් ප‍්‍රචලිත වූව ද, ගරු බුහුමන් කරනු ලැබුව ද, ඔහු ගේ නීති සංග‍්‍රහය ක‍්‍රි. ව. 1901 වන තුරු ම මතකයෙන් ඈත් වී ගිය ජන ශ‍්‍රැතියකට වඩා වැඩි යමක් ලෙස සලකනු ලැබූයේ නැත. එම වසරේ දී ප‍්‍රංශ පුරා විද්‍යාඥයෝ පුරාණ බැබිලෝනියානු නටබුන් අතරින් දැවැන්ත ගල්ලෑල්ලක කීලාකාර අක්‍ෂර වලින් කොටා තිබූ හමුරාබි ගේ නීති සංග‍්‍රහය, සොයා ගත් හ.

මෙහි නීති 282 ක් දක්නට ලැබුණු අතර තවත් 35 ක් කැඞී බිඳී මැකී ගිය බවක් දක්නට ලැබිණ. එක් එක් අපරාධ හා ඒවාට දිය යුතු දඬුවම් එහි දක්වා තිබිණි. උදාහරණ වශයෙන් යම් අයකුට තම ඉඩමේ වැටියක් අලුත්වැඩියා කිරීමට නොහැකි වීමේ හේතුවෙන් අසල් වැසියකු ගේ ඉඩමක් ගං වතුරෙන් යට වී හානි සිදු වූවහොත් ඒ සඳහා ඔහු වන්දි ගෙවිය යුතු විය. අනවසරයෙන් තැබෑරුමකට ඇතුළු වන පූජකවරියක පණ පිටින් පුලුස්සා මරා දැමිය හැකි විය. වැන්දඹුවකට සිය මිය ගිය සැමියා ගේ දේපලින් තම පුත‍්‍රයාට ලැබෙන කොටසට සමාන කොටසක් හිමි විය යුතු විය. ශල්‍ය කර්‍මයක් අතරතුර දී රෝගියකු මිය ගිය හොත් වෛද්‍යවරයා ගේ අතක් කපා දැමීම දඬුවම විය. සිය බිරිය හෝ දරුවකු ණය හිමියාට වර්ෂ තුනකට ලබා දීමෙන් ණය ගැතියකුට තම ණයෙන් නිදහස් විය හැකි විය.

හමුරාබි ගේ නීති සංග‍්‍රහය

මෙම නීති සංග‍්‍රහය හුදු නීති මාලාවකට වඩා ඔබ්බට ගොස් රාජ්‍යයේ ව්‍යුහය පිළිබඳව ද නියමයන් දක්වා ලී ය. එ සේ ම රජතුමා ප‍්‍රධාන පූජකයා ද වීම නිසා නීති සංග‍්‍රහය මඟින් බැබිලෝනියානු ආගමික ජීවිතය ද පාලනය විය. රජු ගේ රුචි අරුචි කම් අනුව ඒ ඒ අවස්ථාවේ දී නීති පනවනවාට වඩා ප‍්‍රථම වරට, කා හටත් බලා ගත හැකි වන පරිදි නීති සංග‍්‍රහයක් ප‍්‍රසිද්ධියට පත් කරන ලද අතර එය ක‍්‍රමානුකූල ව ලේඛන ගත කොට ව්‍යවස්ථා මාලාවක් වශයෙන් සකස් කරන ලදි. එම අර්ථයෙන් බලන විට හමුරාබි ගේ නීති සංග‍්‍රහය වර්තමානයේ කි‍්‍රයාත්මක වන නීති පද්ධතීන්ට පදනම දැමූ පූර්වාදර්ශයක් විය.